Cách sử dụng bàn mixer cơ bản cho người mới

Bàn mixer đang ngày càng quá quen thuộc đối với người tiêu dùng hiện nay, tuy nhiên để sử dụng bàn mixer một cách thuần thục là điều không hề dễ dàng, đặc biệt là các dòng mixer chuyên nghiệp có nhiều chức năng và hiệu ứng. Hôm nay, Đức Mạnh Audio sẽ hướng dẫn bạn các sử dụng bàn mixer cơ bản nhất dành cho người mới thông qua bài viết dưới đây!

Bàn mixer là gì?

Bàn mixer là thiết bị xử lý âm thanh, nhận các tín hiệu đầu vào và xử lý (trộng và điều chỉnh nhiều loại tín hiệu) sau đó cho ra một tín hiệu hoàn chỉnh nhất. Sản phẩm này thường được sử dụng rộng rãi trong các lĩnh vực như: âm nhạc, truyền hình, phim ảnh, các sự kiện trực tiếp…

Bàn mixer cho phép người dùng điều chỉnh âm lượng, cân bằng, tạo hiệu ứng âm thanh và phối ghép với nhiều nguồn âm thanh nhằm tạo ra một âm thanh tổng thể. Bàn mixer có khá nhiều kênh đầu vào để kết nối với nhiều nguồn âm thanh khác nhau bao gồm: Micro, đầu phát, nhạc cụ,…

Hướng dẫn sử dụng bàn mixer cơ bản

Khi mới bắt đầu sử dụng bàn mixer, bạn nên lựa chọn các dòng mixer nhỏ gọn đơn giản để có thể hiểu rõ các tính năng của thiết bị từ đó nâng cấp bàn mixer từ vừa đến lớn.

Chức năng của từng bộ phận trên mixer

Điều đâu tiên khi bạn sử dụng bàn mixer thì bạn cần phải hiểu rõ chức năng của từng bộ phận trên bàn mixer nó như thế nào. Dưới đây là một số thông tin cụ thể:

MIC: Là ngõ nhập dành cho micro hoặc những nhạc cụ có độ khuếch đại yếu. (Ngõ nhập này có thể sử dụng Balanced hoặc Unbalanced để đảm bảo độ ân toàn cũng như tránh sốc điện khi rút jack hoặc cắm vào đột ngột lúc sản phẩm dang hoạt động.)
LINE: Là ngõ nhập dành cho các nguồn tín hiệu chuẩn đã được xử lý và khuếch đại có biên độ tín hiệu từ 0.7V đến 1.4V (Ngõ này có thể sử dụng jack Balanced hoặc Unbalanced nhưng thông thường là Unbalanced)
INSERT: Ngõ nhập dùng để chèn tín hiệu, chỉ sử dụng Unbalanced.
DIRECT OUT ( Balanced hoặc Unbalanced): Ngõ ra của tín hiệu không đi qua Volume tổng. Thường dùng cho các thiết bị ghi âm.
AUX: Ngõ chia tín hiệu, ngõ này chia thành 2 loại gồm: AUX PRE và AUX POST.
AUX PRE: Tín hiệu được chia không đi qua Volum (Fader) thường được dùng cho monitor, ban nhạc hoặc cho xe đài,quảng cáo.
AUX POST: Tín hiệu được chia đi qua Volum (Fader) tức là khi đẩy Volum to nhỏ thì tín hiệu của AUX cũng sẽ bị ảnh hưởng theo. Cổng này thường được dùng để trộn Effect.
AUX SEND ( Balanced hoặc Unbalanced): Ngõ gửi tín hiệu AUX đi đến các xử lý tín hiệu Echo, Phase… hoặc dùng để monitor cho các bản nhạc, quảng cáo…
AUX RETURN (Balanced hoặc Unbalanced): Ngõ nhập tín hiệu trở về của đường Auxsend.
SUB OUT (Balanced hoặc Unbalanced): Đường Out ra của tín hiệu tổng
CR OUT (Balanced hoặc Unbalanced):Đường Out kiểm tra tín hiệu hoặc để control.
TAPE OUT (Unbalanced): Dùng để đưa tín hiệu đến đầu Tape.
TAPE IN (Unbalanced): Dùng để đưa tín hiệu từ Tape vào.
MAIN OUT(Balanced hoặc Unbalanced):Đường out Left và Right xuống Main.
MAIN INSERT(Left / Right): Dùng để chèn thêm bộ sửa tiếng hoặc xử lý tín hiệu cho đường out xuống main.
MONO OUTPUT (Balanced hoặc Unbalaced) :Ngõ nhập chung tín hiệu out ra của hai đường Left và Right.
Công tắc POWER: Công tắc nguồn.
PHANTOM ( 48V ): Công tắc đưa điện DC cung cấp cho Micro condenser ( hay còn gọi là Micro tĩnh ).
HEADPHONE: Ngõ cắm ra Headphone để nghe tín hiệu tổng quát (Dùng Jack stereo)
SUM: Đường ra của tín hiệu tổng, dùng để kiểm tra hoặc dùng thêm Main cho một hướng khuếch đại khác để có thể khống chế riêng biệt.

Cổng kết nối thiết bị ngoại vi – Auxiliary Outputs

Thiết bị ngoại vi hay thiết bị phụ trợ là những công cụ hữu ích. Bạn có thể hình dung tín hiệu của bạn sẽ đi vào từ các channel -> xuống Gain -> Xuống EQ -> Sau đó bạn vặn núm AUX.

Núm AUX có tác dụng là điều khiển tín hiệu từ kênh tương ứng để đưa ra thiết bị ngoại vi đầu ra.

Chức năng GAIN hoặc TRIM

Trên các dải kênh của bàn mixer đều có núm vặn với nhãn GAIN hoặc TRIM. Cả 2 đều có nghĩa là khuếch đại tức là điều chỉnh tín hiệu đầu vào. Khi bạn vặn điều chỉnh nút này thì dòng tín hiệu sẽ lớn hơn hoặc nhỏ đi khi vào mixer. Âm thanh thu được sẽ bao gồm nhiều tạp âm khác nhau, khi đó hệ thống sẽ cắt đi các tín hiệu có cường độ yếu này.

Có khá nhiều người thường nhâm lẫn giữa nút GAIN và Volume. GAIN được sử dụng để lọc lấy loại âm thanh bạn mong muốn, sự thay đổi của Gain sẽ làm thay đổi âm thanh trong khi đó Volume chỉ thay đổi âm lượng đầu ra của bạn lớn hay nhỏ.

Chức năng núm vặn EQ - Equalization

EQ là đề cập đế việc kiểm soát tần số nhất định để đạt được âm thanh như bạn mong muốn. Đồng thời chúng cũng giúp loại bỏ các tín hiệu ổn và nhiễu không mong muốn. Hầu hết trên các bàn mixer thì EQ đều nằm ở phía bên dưới của Gain, nó có thể bao gồm các giá trị từ 1 đến 13 đối với các loại núm vặn, từ 3 đến 33 đối với các loại thanh trượt.

Fader trên bàn mixer

Fader dùng để đặt âm lượng của tín hiệu của kênh nào đó trên mixer. Đây là thành phần cơ bản nhất trên bất kỳ một dải kênh nào.

Fader là thanh trượt điều chỉnh âm lượng. Nó được sử dụng trên các BUS. Ngõ AUX được chia thành 2 loại bao gồm:

Pre Fader: Tín hiệu không đi qua Volume, tức là bạn khi bạn vặn núm trên các kênh của AUX thì không ảnh hưởng đến âm thanh của thiết bị AUX đó.
Post-Fader: Tín hiệu đi qua Volume tức là bạn vặn núm trên các kênh của AUX thì âm thanh ra sẽ bị thay đổi.

Tuy nhiên trên các bàn mixer hiện nay thường được mặc định là Pre Fader. Các loại mixer vừa và lớn sẽ cho phép chuyển đổi từ Pre-Fader sang Post-Fader và ngược lại.

PAN của mixer

Ở phía trên Fader và ở dưới AUX là một núm xoay. Nếu chỉnh về bên trái thì tín hiệu ở kênh này sẽ hướng tời loa trái nhiều hơn và ngược lại. Thông thường núm này sẽ được chỉnh về ở vị trí 12 giờ để cân bằng 2 bên.

Chức năng BUS

Gán tất cả các kênh trống (Floor tom, hight-bat, kick, hi lo-tom, sanre,…) vào một bus. Bằng cách này các kỹ thuật viên có thể thay đổi âm lượng của bộ trống trong tổng phản hồi mà không phải thay đôit từng Fader trên mỗi kênh. Bạn có thể sử dụng cho các mục đích khác nhau như giọng ca sĩ nam/nữ, các nhạc cụ…

Việc thay đổi âm lượng trên BUS sẽ không tươngđương với việc thay đổi fader trên tất cả các kênh. Nó chỉ thay đôi âm lượng của hỗn hợp các kênh. Nó chỉ thay đổi âm lượng của hỗn hợp các kênh. Các channel có thể gắn nhiều bus và việc thay đổi âm lượng của một bus cũng sẽ không làm thay đổi âm lượng trên những bus khác.

Cách chỉnh mức độ âm thanh phù hợp

Thiết lập các kênh đầu vào phù hợp.
Đặt FX trên mỗi kênh vào vị trí 12 giờ.
Kéo Fader Effects xuống hoàn toàn.
Cấp tín hiệu đầu vào trên các kênh đã đươc lựa chọn.
Mở Volume FX trên kênh lựa chọn cho đến khi Clip (LED đỏ) thỉnh thoảng chớp sáng là tốt nhất. Nếu đèn lED màu đỏ sáng lâu mà không chơp tức là tín hiệu vào quá lúc, lúc đó bạn hãy giảm FX của kênh đã chọn xuống.
Đẩy Fader Effects tới vị trí 0dB là mức độ trung bình của tín hiệu đầu ra bộ xử lý FX.
Tăng hoặc giảm FX từng kênh, chỉ cần điều chỉnh Volume FX trên kênh đó sao cho phù hợp với nhu cầu sử dụng.

Một số lưu ý khi sử dụng bàn mixer

Với mỗi nhạc cụ, nguồn âm thanh khác nhau sẽ có cách điều chỉnh khác nhau. Tùy vào mỗi lúc, mỗi chương trình mà bạn nên điều chỉnh các cách khác nhau.
Khi các mic hoạt động cùng lúc không nên để các tần số hoạt động quá cao hoặc quá trầm vì sẽ gây ra hiện tượng cộng âm hoặc âm gây khó chịu cho người nghe.
Khi song ca, cần điều chỉnh nhanh nhẹn xem ai là người hát chính, hát bè để xử lý âm thanh giúp tạo hiệu ứng nổi bật.
Khi biểu diễn với bạn nhạc mà không có điều kiện tập trước thì cân các tín hiệu trên Monitor thật kỹ và hài hòa cho ban nhạc nghe đồng đều và rõ nét rồi mới đến bên ngoài.
Với các bài hát nhiều giọng ca hát, hãy xử lý cho tiếng ca ngoạt ngào, truyền cảm hứng nhưng với các bài hát nhanh gọn mang tính hài hước thì sự rõ lời là điều cần thiết.